Recensie: The Favourite – 2019

De emotionele achtbaan van Koningin Anne…

The Favourite speelt zich af aan het begin van de 18de eeuw, Engeland wordt geregeerd door koningin Anne en haar man prins George (die verder geen rol heeft in deze film). koningin Anne is broos en in slechte gezondheid, een leven vol teleurstellingen en tegenslagen heeft zijn tol fysiek en mentaal geëist. Ze lijdt aan depressie, en haar emoties gaan van het ene uiterste naar het andere. Woedeaanvallen, giechelbuien en andere emotionele uitspattingen zijn aan de orde van de dag. Voor Anne is haar eerste hofdame, Sarah Churchill, de enige die verlichting kan geven aan haar overbelaste geest en lichaam.

Sarah en Anne zijn al sinds hun jeugd goede vriendinnen, hun relatie is gebaseerd op eerlijkheid en vertrouwen. Ze hebben zelfs koosnaampjes voor elkaar verzonnen: Mrs. Morley en Mrs. Freeman. Anne laat, vanwege haar emotionele toestand en slechte gezondheid, het regeren van het land grotendeels over aan Sarah en de ministers.

Anne waggelt rond op haar krukken, meestal in haar pyjama, op zoek naar plezier en gezelschap.  Sarah heeft niet altijd de tijd om Anne de aandacht te geven waar ze zo naar smacht, dus heeft ze een vrij eenzaam bestaan. Maar al snel maakt een nieuwe gewillige afleiding zich kenbaar… afleiding in de vorm van het nieuwe dienstmeisje Abigail.


“Oh it is fun to be queen sometimes!” koningin Anne


Olivia Colman speelt Anne met de kinderlijke onschuld van een vijfjarige. Ze ontdoet een historische koningin van alle titels en opsmuk en laat haar zien als een gebroken vrouw die bovenal geliefd wil zijn. Hoe dan ook, Colman heeft voor haar rol als Anne al een Golden Globe, een BAFTA en vele andere prijzen gewonnen, én ze is genomineerd voor een Oscar.

Rachel Weisz, left, and Olivia Colman

De dominante, botte maar liefhebbende Sarah…

Door haar vriendschap met de koningin staat Sarah aan de top van het hof. Ze heeft het regeren van het land vrijwel geheel van de Koningin overgenomen en houdt er haar eigen agenda op na als het gaat om wat er allemaal moet gebeuren. In het openbaar zie je Sarah rondlopen met een vrijwel constante agressieve houding richting de wereld om haar heen.

Maar wanneer Sarah alleen is met Anne, en ze even gewoon twee vriendinnen kunnen zijn en niet Koningin en hofdame, zie je een andere kant van haar. Iemand die verrassende compassie heeft voor de kwalen van de koningin en oprecht zorg draagt voor haar gezondheid. Sarah zal niet liegen tegen degene van wie ze houdt, en haar liefde voor de Koningin is oprecht.

Maar de neiging om alles wat maar in haar hoofd opkomt meteen eruit te gooien, ongeacht wie ze ermee kwetst, begint zijn tol te eisen in hun vriendschap. En wanneer de ogenschijnlijke aardige en vleiende Abigail lieve woordjes in het oor van de koningin begint te fluisteren, begint de macht die Sarah over haar heeft af te nemen. Maar Sarah is niet het type om het zonder gevecht op te geven…


“If you do not go, I will start kicking you and I will not stop.” Sarah Churchill


Oscarwinnares Rachel Weisz is gracieus als altijd in haar vertolking van ‘Sarah’. Ze zet een oprechte en strijdbare vrouw neer, die niets of niemand in haar weg laat staan. De bijtende ondertoon in haar stem en de vurige ogen zijn meer dan genoeg om te weten dat er niet met haar te spotten valt. Ze heeft voor haar rol een BAFTA gewonnen, en is genomineerd voor een Oscar.

Vleiende en subtiele Abigail…

Wanneer Abigail arriveert aan het hof is ze een aan lager wal geraakte aristocrate, zo laag dat de klonten strontmodder aan haar jurk en haren hangen, en de vliegen om haar heen zoemen. Gedwongen door omstandigheden om betaald werk te zoeken, komt Abigail met een aanbevelingsbrief aanzetten bij Sarah. Deze zet Abigail aan het werk als een dienstmeid en besteed verder geen aandacht aan het ogenschijnlijk onschuldige meisje.

Maar Abigail blijkt niet zo goedaardig te zijn als ze op eerste gezicht lijkt. Vastbesloten zichzelf uit haar huidige situatie te bevrijden, manipuleert ze zich op achterbakse wijze steeds hoger op de sociale ladder, tot ze bij niemand minder dan de Koningin in de gratie weet te komen. En waar Sarah bruut, maar eerlijk en openhartig is, gebruikt Abigail liever vleierij en schaamteloos geflirt.

Ze weet al snel de koningin geheel voor zich in te palmen, wat natuurlijk bij Sarah niet in goede aarde valt. Sarah gaat in de verdediging en probeert Abigail in een kwaad daglicht te stellen. Abigail begint op haar beurt Sarah tegen te werken, en al snel zijn de vrouwen verwikkeld in een ware ‘Catfight’ om de affectie van de Koningin. Maar Sarah houdt echt van de Koningin, en is bekend met de hoge eisen die de zorg voor haar meebrengen. Is de positie waar Abigail voor vecht wel echt wat ze wil?


“As it turns out, I’m capable of much unpleasantness.” Abigail


Emma Stone is prachtig in haar vertolking van de achterbakse ‘Abigail’. Ze is een vleit, een flirt, en spot onbeschaamd met haar meerdere. Op het eerste gezicht lijkt het een zeer oppervlakkig karakter dat alleen maar aan het hof verschijnt om onrust te zaaien. Maar door blikken en gezichtstrekjes geeft Emma het karakter diepte: een betrapte blik terwijl ze wegloopt van iemand, twinkelende gemene oogjes als ze iets van plan is, een onnozel lachje als ze even geen weerwoord meer heeft. Het is een echt mens, met ambities en emoties. Het is een waar genot om haar zo in haar element te zien in een kostuumdrama, en ze is zeer geloofwaardig als Britse.

Rachel Weisz, links, en Olivia Colman

De stijl en vormgeving van de film…

Yorgos Lanthimos, de maker van fantastisch vreemde films zoals the Lobster en the Killing of a Sacred Deer, geeft ons wederom een meesterwerk. Hij brengt ons een film over vrouwen, die zich afspeelt in een tijdperk dat voornamelijk wordt gedomineerd door vrouwen. Het is een kostuumdrama ‘a la Yorgos’: met zijn aparte filmstijl en bizarre interpretatie van de realiteit blaast hij het genre nieuw leven in.

Wat vooral erg opvalt in The Favourite is zijn gebruik van de ‘fish-eye’ lens. Hij wilde blijkbaar ruimte maken voor de emoties van de karakters, laten zien hoe eenzaam je kan zijn terwijl er zoveel om je heen gebeurd. In de druk ingerichte kamers met overal schilderijen, prullaria en lawaaierig behang lijken muren soms op je af te komen, maar de wide-shots die Lanthimos veel gebruikt zorgen voor een minder claustrofobisch gevoel.

Nicholas Hoult, midden

De stijl van Lanthimos wordt prachtig aangevuld door de kostuums van Sandy Powell. Zwart-witte jurken voor de hofdames en gerecyclede spijkerstof voor de bedienden. Ze bleef qua stijl trouw aan de tijdsperiode maar gaf die een moderne structuur. Vanwege een beperkt budget zijn bijna alle kostuums en pruiken helemaal opnieuw gemaakt. Soms werden kleding en pruiken weer uit elkaar gehaald en anders in elkaar gezet om opnieuw gebruikt te worden. En het resultaat is geweldig om te zien. De kostuums brengen de karakters naar de voorgrond in de drukke ‘Koningin Anne’ stijl van de inrichting.

En dan nog eventjes over Harley….

Maar naast al het geweldige acteerwerk van de vrouwen in deze film, de geniale schrijvers en regisseur en de geweldige crew die de film heeft vormgegeven, is er de briljante vertolking van ‘Robert Harley’ door Nicholas Hoult. Je ziet zijn genot om zo’n geweldig verwijfd typetje te spelen van het scherm spatten. Zijn overdreven make-up, de hoge hakken, die belachelijke pruiken. Hij draagt alles met trots. Volgens make-up designer Nadia Stacey heeft Hoult al zijn pruiken namen gegeven tijdens het filmen. Hij had ook zijn eigen voorkeuren voor waar zijn schoonheidsvlekje moest zitten tijdens bepaalde scenes: hij had er echt lol in.


“But a favour is a breeze that shifts direction all the time.” Robert Harley


Tot Slot…

The Favourite zal voor velen een openbaring zijn in zijn originaliteit, en een genot om te zien. Maar de artistieke keuzes van de regisseur zullen niet bij iedereen in de smaak vallen, en de onderlinge relaties van de karakters zouden sommigen kunnen choqueren. Het is hoe dan ook een aanrader om de film te gaan kijken en er je eigen oordeel over te vormen. The Favourite is overladen met prijzen, waaronder 7 BAFTA’s, een Golden Globe en een Oscar.

 

Regisseur: Yorgos Lanthimos
Schrijvers: Deborah Davis, Tony McNamara
Acteurs: o.a.
Olivia Colman, Emma Stone, Rachel Weisz, Nicholas Hoult

Genre: Biografie | Komedie | Drama
Taal:
Engels

Contact met Daniëlle? Mail redactie@maxamovie.nl