Recensie: Joker – 2019

Ontmoet de clown

In een met afval bezaaide steeg wordt een clown bruut in elkaar getrapt. De belagers rennen uitgelaten weg en laten de trillende man in foetushouding achter op de grond. De gifgroene pruik en vrolijke outfit van het zielige hoopje mens kunnen niet op tegen de sombere tonen van de wereld om hem heen, en de grijze massa vuilniszakken lijken hem te verwelkomen als één van hen. De clown draait op zijn rug, en laat zuchtend water spuiten uit de bloem op zijn jasje…

Smile, though your heart is aching
Smile, even though it’s breaking
When there are clouds in the sky
You’ll get by…
If you smile

Het maniakale eindresultaat

Gotham City, 1981, een stad vol van sociale onrust. De rijken worden rijker, en de armen kunnen hier, behalve heibel schoppen, weinig aan doen. Mensen die buiten de boot vallen moeten zich zien te redden met de hulpmiddelen die er zijn, en deze zijn er helaas niet veel. In JOKER volgen we Arthur Fleck, een man met psychische aandoeningen die wordt geweerd door de samenleving, die langzaam zijn verbindingen met wereld ziet wegvallen. Zijn therapie en medicijnen worden wegbezuinigd, hij wordt ontslagen, en de bewoners van Gotham lijken dwars door hem heen te kijken terwijl hij eenzaam de lange trap naar zijn huis oploopt, afloopt en weer oploopt.

Wanneer het lot hem meeneemt op het criminele pad, ontdekt Arthur nieuwe facetten van zijn persoonlijkheid. Deze realisatie leidt tot een neerwaartse spiraal die Arthur breng tot het onberekenbare en maniakale eindresultaat van zijn alter ego: Joker.

Het randje van de waanzin

Joaquin Phoenix geeft ons een prachtige, intense en sympathie opwekkende vertolking van een superschurk in spe. Zijn Oscarwaardige uitvoering zet men aan het denken, en wekt emoties op waar je niet op voorbereid was toen je de bioscoop inliep om Batman’s aartsvijand in wording te zien. Phoenix speelt een broze Arthur Fleck die zijn verontrustende dansjes uitvoert op het randje van waanzin, terwijl de wereld onverschillig toekijkt. Elke lach die hij eruit gooit, vrijwillig of niet, gaat onder je huid zitten en doet je licht ineen krimpen. Vooral het gekwelde gezicht wanneer hij een lachaanval heeft maakt je onrustig, voel je medelijden? Of voel je afkeer?

In zijn ogen, nu bijna onnatuurlijk groot door enorm gewichtsverlies, zie je het hele scala aan emoties waar Arthur Fleck doorheen gaat. Onbegrip, verdriet, woede en afkeer. Het zijn juist al deze menselijke emoties die het karakter toegankelijk maken, het wekt sympathie voor iemand waar je volgens de normen van de samenleving geen sympathie voor mag hebben.

“I used to think that my life was a tragedy, but now I realize, it’s a comedy.”
Arthur Fleck

Misplaatste sympathie?

In het huidige sociale klimaat brengt deze film een hoop discussie met zich mee, men is bang dat het aanzet tot rellen, dat het misplaatste sympathie opwekt voor de daders van schietpartijen, en dat de film een superschurk legitimeert. Fleck zet natuurlijk uiteindelijk heel Gotham op zijn kop met zijn acties, en hierbij vallen doden, al dan niet door zijn hand. Sommige mensen zijn van mening dat inleven in en het verheerlijken van zo’n karakter niet is wat we nodig hebben vandaag de dag. Maar is dit wel waar de film over gaat? Is dat wel wat er is gebeurd?

We zien tenslotte de wereld door de ogen van het karakter, we zien zijn versie van de realiteit. Wordt hem bijvoorbeeld wel echt een pistool in handen geduwd, of zet hij hier de realiteit naar zijn eigen hand om zijn acties voor zichzelf te rechtvaardigen. Er zijn zoveel theorieën en interpretaties mogelijk, dat het eigenlijk onmogelijk is om een precieze stempel op de film te stampen.

Joaquin Phoenix en Todd Phillips geven ons met JOKER een karakter studie, die je een grote spiegel voorhoudt. Wat wil jij als kijker zien in de film, en verkies je te negeren? Joaquin Phoenix zei zelf in een interview (bekijk hier) dat het goed is als een film je ongemakkelijk laat voelen, een film moet je uitdagen en op een andere manier laten denken. Dit is, hoe je je ook bij de film voelt, zeker gelukt.

Regisseur: Todd Phillips
Schrijvers:
Todd Phillips, Scott Silver
Acteurs: o.a.
Joaquin Phoenix, Robert De Niro, Zazie Beetz, Frances Conroy

Genre: Drama | Crime | Thriller
Taal:
Engels

Contact met Daniëlle? Mail redactie@maxamovie.nl